بهترین فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت
انتخاب فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های جاوا اسکریپت، یکی از دغدغه‌های اصلی برای بسیاری از برنامه‌نویسان مبتدی است. تنوع زیاد این فریم ورک های جاوا اسکریپت ممکن است باعث سردرگمی شود. هر فریم‌ورک یا کتابخانه کاربرد خاص خود را دارد و در همان کاربرد می‌تواند بهترین گزینه باشد.
باید توجه داشت که هیچ‌کدام از این ابزارها به‌صورت مطلق بهترین یا بدترین نیستند؛ بلکه تفاوت آن‌ها در نقاط قوت و ضعف‌شان است که مشخص می‌کند برای چه منظوری مناسب‌تر هستند. در ادامه با معرفی فریم‌ورک‌های برتر جاوا اسکریپت آشنا می‌شویم.
مطالعه در یک نگاه: بهترین فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های جاوا اسکریپت
جاوا اسکریپت یکی از قدرتمندترین زبان‌های برنامه‌نویسی دنیای وب است که با کمک کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های مختلف، امکانات گسترده‌ای را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. در حوزه Front-end، ابزارهایی مانند React، Vue.js و Angular محبوبیت زیادی دارند. این فریم‌ورک‌ها به توسعه‌دهندگان کمک می‌کنند تا رابط‌های کاربری تعاملی و ماژولار بسازند.
در سمت Back-end، استفاده از Node.js و فریم‌ورک‌هایی مانند Express.js و Meteor امکان توسعه کامل و سریع پروژه‌های وب را با استفاده از یک زبان واحد فراهم می‌کند. این موضوع به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری تیم‌های توسعه کمک شایانی می‌کند.
در زمینه اپلیکیشن‌های موبایل و دسکتاپ، ابزارهایی مانند React Native و Electron.js به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا تنها با استفاده از جاوا اسکریپت، اپلیکیشن‌هایی برای چندین پلتفرم مختلف تولید کنند.
به طور کلی، استفاده از جاوا اسکریپت در تمامی سطوح توسعه، از رابط کاربری تا بک‌اند و حتی موبایل و دسکتاپ، امکان ساخت اپلیکیشن‌های مدرن، سریع و قابل نگهداری را فراهم کرده است. به همین دلیل یادگیری این زبان و ابزارهای وابسته به آن برای هر برنامه‌نویسی ضروری است.
فهرست مطالب
تفاوت فریم‌ورک و کتابخانه چیست؟
کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌ها مجموعه‌ای از کدها هستند که توسط توسعه‌دهندگان نوشته، تست و بهینه‌سازی شده‌اند تا در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرند. هدف اصلی آن‌ها کاهش حجم کدنویسی برای برنامه‌نویس است. با اینکه این دو واژه گاهی به جای هم استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌هایی با هم دارند:فریم ورک های جاوا اسکریپت
کتابخانه (Library)
کتابخانه یک فایل شامل مجموعه‌ای از کدها است که در مواقع نیاز می‌توان آن را فراخوانی کرد. برای مثال، jQuery یک کتابخانه معروف است که در صفحات وب و در قسمت Front-end برای ایجاد جلوه‌های بصری به کار می‌رود. برای استفاده از jQuery کافی است آن را دانلود و با تگ <script> در HTML بارگذاری کرده، سپس متدهای مورد نظر را استفاده کنیم.
فریم‌ورک (Framework)
فریم‌ورک همان‌طور که از نامش پیداست، یک چهارچوب است. در هنگام استفاده از یک فریم‌ورک، ساختار و اسکلت پروژه بر اساس آن شکل می‌گیرد. فریم‌ورک بستری فراهم می‌کند تا توسعه‌دهنده کد خود را در آن بنویسد و فریم‌ورک مشخص می‌کند که کجا و چگونه از آن استفاده شود.
استفاده از فریم‌ورک باید در ابتدای پروژه انجام شود، در حالی که کتابخانه را در هر زمان می‌توان به پروژه اضافه کرد. همچنین استفاده هم‌زمان از چند فریم‌ورک در یک پروژه ممکن نیست، اما می‌توان چندین کتابخانه را هم‌زمان به‌کار برد.
کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های Front-End
در اواخر دهه ۱۹۹۰، ایده ساخت اپلیکیشن‌هایی مشابه برنامه‌های دسکتاپ در وب به وجود آمد. این روند با ورود ابزارهایی مانند Ajax شتاب گرفت. در ابتدا برای پیاده‌سازی این ویژگی‌ها باید از کدهای خام جاوا اسکریپت استفاده می‌شد که کاری زمان‌بر و پیچیده بود. حتی ایجاد یک انیمیشن ساده نیاز به نوشتن چندین خط کد داشت.
سپس کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌هایی مثل jQuery، Mootools.js و Prototype.js به وجود آمدند. هرچند این ابزارها مفید بودند، اما همچنان کدنویسی تکراری و زیاد باقی مانده بود. همین امر باعث شد نسل جدید و قدرتمندتری از فریم‌ورک‌ها و کتابخانه‌های جاوا اسکریپت وارد میدان شوند.
در بخش بعدی، به معرفی این ابزارهای برتر در دنیای Front-End خواهیم پرداخت.
فریم‌ورک Angular.js
Angular.js یک فریم‌ورک جاوا اسکریپتی است که با استفاده از آن می‌توان کدهای HTML را توسعه داد. این فریم‌ورک امکان تعریف تگ‌های جدید را به شما می‌دهد. در حالت معمول، هنگام توسعه Front-end تنها با تگ‌های ساده HTML سروکار دارید و برای افزودن تعامل به صفحات نیاز به نوشتن کدهای جاوا اسکریپت خام دارید، که این فرآیند زمان‌بر است.
گوگل با معرفی Angular.js این مشکل را حل کرد. با استفاده از این فریم‌ورک می‌توانید از ابزارهای متنوع جاوا اسکریپتی بهره‌مند شوید و کدنویسی سمت کلاینت را بر پایه معماری MVC انجام دهید.
کتابخانه React
تصور کنید هر صفحه وب را بتوان به بخش‌های کوچکی تقسیم کرد که امکان استفاده مجدد از آن‌ها وجود داشته باشد، بدون نیاز به بازنویسی. این بخش‌های کوچک «کامپوننت» نام دارند. کتابخانه React که توسط فیسبوک توسعه یافته، مبتنی بر کامپوننت است. این به این معناست که می‌توان کامپوننت‌هایی مستقل ایجاد کرد که وضعیت (state) خود را مدیریت کنند و آن‌ها را برای ساخت رابط‌های کاربری پیچیده کنار هم قرار داد.
پس از معرفی مفهوم کامپوننت در Angular، React نیز در نسخه دوم خود از آن استفاده کرد. بنابراین کامپوننت مفهومی مشترک بین این دو ابزار است. با این حال تفاوت آن‌ها در ساختار و عملکردشان است. React تنها یک کتابخانه سبک جاوا اسکریپت محسوب می‌شود، در حالی که Angular یک فریم‌ورک کامل است. به همین دلیل، در React برای اتصال کامپوننت‌ها و سایر امکانات باید از ماژول‌های جانبی استفاده کرد. این موضوع به توسعه‌دهنده آزادی انتخاب ابزارهای مناسب‌تر برای پروژه را می‌دهد.
فریم‌ورک Vue.js
Vue.js یک فریم‌ورک برای ساخت رابط‌های کاربری است که همچنین برای توسعه اپلیکیشن‌های تک‌صفحه‌ای (SPA) نیز کاربرد دارد. ساختار ساده و قابل درک آن باعث شده است که برنامه‌نویسان تازه‌کار و طراحان وب به‌راحتی بتوانند از آن استفاده کنند.
فریم‌ورک Aurelia
Aurelia یکی از فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت است که بر پایه جدیدترین نسخه این زبان توسعه یافته است. از این فریم‌ورک می‌توان برای ساخت انواع رابط‌های کاربری مانند رابط وب، برنامه‌های موبایل و نرم‌افزارهای دسکتاپ استفاده کرد. Aurelia قابلیت گسترش HTML را متناسب با نیازهای مختلف پروژه فراهم می‌کند و به عنوان نسل بعدی فریم‌ورک‌ها برای توسعه وب شناخته می‌شود.
آیا در حال توسعه پروژه جاوا اسکریپتی سنگین هستی؟
برای اجرای سریع‌تر، تست آسان‌تر و عملکرد روان‌تر، به یک سرور قدرتمند نیاز داری!
سرورهای HP با قدرت پردازشی بالا، انتخابی عالی برای دولوپرها و تیم‌های فنی هستند.
همین حالا بهترین سرور HP را انتخاب کن و با خیال راحت توسعه بده!
فریم‌ورک Ember.js
Ember.js در سال ۲۰۱۵ معرفی شد و به‌دلیل کاربردهای گسترده‌اش، در بین برنامه‌نویسان وب محبوبیت زیادی پیدا کرد. از ویژگی‌های مهم این فریم‌ورک می‌توان به پشتیبانی از دو روش data binding اشاره کرد که آن را به گزینه‌ای مناسب برای مدیریت رابط‌های کاربری پیچیده تبدیل می‌کند. وب‌سایت‌هایی مانند LinkedIn، Netflix و Nordstrom از Ember.js استفاده کرده‌اند.
فریم‌ورک Gatsby
Gatsby فریم‌ورکی مبتنی بر React و GraphQL است. این فریم‌ورک از امکاناتی مانند React Router، webpack و قابلیت‌های GraphQL بهره می‌برد. با استفاده از Gatsby می‌توان یک سایت را با React ساخت و سپس نسخه‌ای استاتیک از آن تولید کرد. همچنین Gatsby دارای افزونه‌های متعددی است که شروع پروژه را آسان‌تر می‌کند.
فریم‌ورک Nuxt.js
Nuxt.js فریم‌ورکی قدرتمند بر پایه Vue.js و Node.js است که امکان رندر شدن در سمت سرور را فراهم می‌کند. این فریم‌ورک برای توسعه‌ی نرم‌افزارهای وب و سایت‌هایی که با Vue.js طراحی شده‌اند مناسب است. کار با Nuxt ساده بوده و مانند Vue ساختار مشخصی دارد. این فریم‌ورک به‌صورت متن‌باز ارائه شده است.
فریم‌ورک Next.js
Next.js فریم‌ورکی بر پایه React است که از قوانین نوشتاری آن پیروی می‌کند و مشابه Gatsby عمل می‌کند. تفاوت اصلی در این است که Next.js از SSR (رندر سمت سرور) پشتیبانی می‌کند، در حالی که Gatsby از SSG (تولید صفحات ایستا) استفاده می‌کند.
فریم‌ورک Mithril
این فریم‌ورک، یک فریم‌ورک سمت کاربر است که بیشتر برای طراحی اپلیکیشن‌های تحت وب تک‌صفحه‌ای استفاده می‌شود. از آنجایی که توابع این فریم‌ورک جاوا اسکریپت از کلاس اصلی آن گرفته نشده‌اند، اجرای آن راحت‌تر از سایر فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت است. حجم این فریم‌ورک بسیار پایین بوده و کمتر از ده کیلوبایت است. همچنین دارای سرعت بالایی است و امکانات مسیریابی و خدمات XHR را نیز فراهم می‌کند. برخی از ویژگی‌های این فریم‌ورک بسیار مشابه فریم‌ورک React هستند.
فریم‌ورک Svelte
فریم‌ورک Svelte یک فریم‌ورک بسیار خوب است که مسیر متفاوتی نسبت به Vue و React دنبال می‌کند. این فریم‌ورک در زمان تولید (Build) کدها را به کد خالص جاوا اسکریپت تبدیل می‌کند که شامل کتابخانه‌ها و تمام کدهای third-party است.
کتابخانه Backbone
این فریم‌ورک یکی از مشهورترین فریم‌ورک‌های این زبان برنامه‌نویسی است. یادگیری و کار کردن با آن بسیار راحت است. کاربرد این فریم‌ورک معمولاً در ساخت اپلیکیشن‌های تحت وب تک‌صفحه‌ای است. از آنجایی که این فریم‌ورک با این ایده ساخته شده است که تمامی توابع سمت سرور آن باید درون یک API قرار گیرند، می‌توان از این فریم‌ورک استفاده کرد تا با نوشتن کدهای کمتر، از توابع بیشتری استفاده کرد.
فریم‌ورک Gridsome
این فریم‌ورک یکی دیگر از فریم‌ورک‌های قدرتمند برای Vue.js است. از این فریم‌ورک اغلب برای ساخت سایت‌ها و اپلیکیشن‌های سریع، با استفاده از قوانین نوشتاری Vue استفاده می‌شود.
کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های Back-End وب
شکی نیست که زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت در سمت client یک زبان بی‌رقیب است. این به آن معنی است که برنامه‌نویسان، خصوصاً برنامه‌نویسان Front-end ناگزیر به یادگیری جاوا اسکریپت هستند. فرض کنید می‌توانستید با استفاده از راهی، با همان زبانی که احتمالاً یاد گرفته‌اید، سمت سرور برنامه بنویسید. این امکانی است که به تازگی و با ورود Node.js به ما داده شده است.
Node.js: محیط اجرای جاوا اسکریپت
Node.js یک محیط اجرا برای جاوا اسکریپت است. گفتیم که موتور اجرای جاوا اسکریپت بر روی مرورگر کروم V8 نام دارد. Node.js این موتور را خارج از مرورگر اجرا می‌کند. با این کار زبان جاوا اسکریپت را به بیرون از مرورگر می‌کشاند. حالا جاوا اسکریپت می‌تواند مانند زبان‌هایی مثل جاوا و پایتون در هر جایی اجرا شود.
با اجرای Node.js بر روی سرور می‌توانیم از جاوا اسکریپت به عنوان یک زبان سمت سرور استفاده کنیم. این یعنی که می‌توانیم با استفاده از جاوا اسکریپت، علاوه بر Front-end، در Back-end پروژه‌ها کد بنویسیم. در واقع کاربرد اصلی Node.js ایجاد قابلیت استفاده از جاوا اسکریپت به عنوان یک زبان سمت سرور مانند PHP است.
فریم‌ورک Express.js
Express.js یا به اختصار Express یک فریم‌ورک بسیار سبک و کوچک برای اپلیکیشن‌های وب Node.js است. اگر برای برنامه‌نویسی Back-end از فریم‌ورک Node.js استفاده می‌کنید، استفاده از این فریم‌ورک تقریباً اجتناب‌ناپذیر است. Express.js، کار نوشتن مسیرها را در Node.js به شدت آسان و سریع می‌کند.
Meteor: محیط اجرا برای وب
فریم‌ورک Meteor که با نام‌های Meteor.JS و MeteorJs نیز شناخته می‌شود، بخش‌های مختلف وب‌سایت شما از جمله برنامه‌نویسی Back-end، مدیریت پایگاه داده، اجرای منطق برنامه و رندر کردن Front-end اپلیکیشن را پشتیبانی می‌کند. به عبارتی، برای انجام هرکدام از این وظایف می‌توانید از فریم‌ورک Meteor استفاده کنید. این فریم‌ورک یک ابزار کامل برای توسعه‌ی سریع اپلیکیشن‌های تحت وب است که امکانات جامعی را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد.
کتابخانه‌ها و فریم‌ورک‌های موبایل و دسکتاپ
در گذشته برای ساخت اپلیکیشن‌های مخصوص هر پلتفرم، لازم بود که زبان‌های Native همان پلتفرم آموخته شوند. کار با این زبان‌ها معمولاً سخت و زمان‌بر بود. اگر نیاز به ساخت اپ برای چند پلتفرم بود، توسعه آن‌ها هزینه، زمان و نیروی بیشتری می‌طلبید. بنابراین نیاز به یک زبان مشترک (Cross Platform) احساس شد تا بتوان با یک بار کدنویسی، در چند پلتفرم مختلف برنامه را اجرا کرد. این زبان مشترک، جاوا اسکریپت بود.
با کمک کتابخانه‌ها و فریم ورک های جاوا اسکریپت، اکنون می‌توانید تنها با یادگیری یک زبان برنامه‌نویسی برای iOS و Android، یا برای Windows، Mac و Linux به‌صورت هم‌زمان اپلیکیشن بسازید. در ادامه برخی از معروف‌ترین ابزارهای برنامه‌نویسی کراس‌پلتفرم مبتنی بر جاوا اسکریپت را معرفی می‌کنیم.
فریم‌ورک React Native
React Native فریم‌ورکی است که با استفاده از آن می‌توانید به زبان جاوا اسکریپت و به‌صورت کراس‌پلتفرم اپلیکیشن موبایل بسازید. این بدان معنا نیست که اپلیکیشن‌های React Native در یک WebFrame در موبایل اجرا می‌شوند، بلکه کامپوننت‌های React Native به صورت کامل به کد Native همان پلتفرم تبدیل می‌شوند. همچنین ظاهر و عملکرد کامپوننت‌ها در اندروید و iOS کاملاً بومی و حرفه‌ای خواهد بود.
استفاده از این روش باعث کاهش چشمگیر هزینه‌های تولید اپلیکیشن و همچنین کاهش زمان توسعه می‌شود. علاوه بر این، به دلیل استفاده از جاوا اسکریپت به جای زبان‌های سخت‌تری مانند Java، Swift یا Objective-C، فرآیند کدنویسی برای توسعه‌دهندگان بسیار ساده‌تر خواهد بود.
فریم‌ورک Electron.js
Electron.js یکی از فریم‌ورک‌های قدرتمند جاوا اسکریپت برای توسعه اپلیکیشن‌های دسکتاپ است که به صورت کراس‌پلتفرم روی سیستم‌عامل‌های Windows، macOS و Linux اجرا می‌شود. ایده اصلی ایجاد این فریم‌ورک زمانی شکل گرفت که توسعه‌دهندگان نیاز به یک ویرایشگر متن قابل اجرا در تمامی پلتفرم‌ها داشتند؛ نتیجه این تلاش‌ها تولد Electron.js در سال ۲۰۱۳ بود، که بعدها با آن ویرایشگر معروف Atom ساخته شد.
اپلیکیشن‌هایی که با Electron ساخته می‌شوند، دارای رابط کاربری بومی (Native-like) هستند و می‌توانند به قابلیت‌هایی نظیر به‌روزرسانی خودکار، نمایش اعلان‌ها، مدیریت خطاها و سایر امکاناتی که معمولاً در اپ‌های Native وجود دارد، دست پیدا کنند. در واقع، شما می‌توانید با استفاده از HTML، CSS و جاوا اسکریپت، اپلیکیشنی تولید کنید که همانند یک برنامه بومی در سیستم‌عامل اجرا شود.
جمع‌بندی: بهترین فریم‌ورک‌های جاوا اسکریپت کدام‌اند؟
در این مقاله، مجموعه‌ای از مطرح‌ترین و پرکاربردترین کتابخانه‌ها و فریم ورک های جاوا اسکریپت را برای توسعه وب (سمت کلاینت و سرور)، اپلیکیشن‌های موبایل و اپ‌های دسکتاپ معرفی کردیم. با استفاده از جاوا اسکریپت و ابزارهای آن می‌توان تنها با یادگیری یک زبان، برای پلتفرم‌های مختلف کدنویسی کرد؛ این موضوع هزینه‌ها را کاهش، سرعت توسعه را افزایش و هماهنگی بین تیم‌های برنامه‌نویسی را تسهیل می‌کند.
از طرفی، ساختار مدولار و مبتنی بر کامپوننت در اکثر فریم‌ورک‌های امروزی باعث شده تا نگهداری، تست و دیباگ پروژه‌ها ساده‌تر از گذشته باشد.
آینده با جاوا اسکریپت چطور پیش خواهد رفت؟
در ادامه مسیر یادگیری، به شما نشان خواهیم داد که چطور می‌توان قدم به قدم از یک توسعه‌دهنده مبتدی به یک برنامه‌نویس حرفه‌ای جاوا اسکریپت تبدیل شد. همچنین راهکارهایی برای انتخاب فریم‌ورک مناسب با توجه به نوع پروژه، تیم توسعه و منابع موجود ارائه خواهیم کرد.